Maria Luiza Merkert, znana także jako „Wielka kobieta Śląska”, urodziła się 21 września 1817 roku w Nysie. Jej życie i działalność miały ogromny wpływ na region, w którym przyszło jej żyć.
Jako niemiecka zakonnica, założyła Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety, inaczej znane jako elżbietanki, które zajmowało się pomocą potrzebującym oraz działalnością charytatywną. Merkert zyskała miano „Śląskiej samarytanki”, co wyraża jej zaangażowanie w służbę drugiemu człowiekowi.
Warto zaznaczyć, że Maria Merkert zmarła 14 listopada 1872 roku w Nysie, a jej osiągnięcia zostały uhonorowane przez Kościół katolicki, kiedy to została beatyfikowana. Jej życie stanowi inspirację dla wielu, a zasady, którymi się kierowała, pozostają aktualne do dzisiaj.
Życiorys
Maria Merkert przyszła na świat 21 września 1817 roku, w rodzinie o średnich dochodach. Jej rodzicami byli Karol Antoni Merkert oraz Barbara z domu Pfitzner. Już następnego dnia po narodzinach, została ochrzczona w nyskim kościele św. Jakuba i św. Agnieszki. W wyniku tragicznych okoliczności, po śmierci ojca 21 czerwca 1818 roku, rodzina znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Wkrótce Maria, razem ze swoją siostrą Matyldą, ukończyła katolicką Szkołę dla Dziewcząt w Nysie.
Po śmierci matki, która zmarła na gruźlicę 11 lipca 1842 roku, obie siostry podjęły decyzję o sprzedaży skromnego majątku. Wraz z Franciszką Werner oraz Klarą Wolff, całkowicie poświęciły się niesieniu pomocy osobom opuszczonym, chorym i bezdomnym w Nysie.
27 września 1842 roku, po mszy świętej odprawionej w nyskim kościele, Marii oraz jej towarzyszkom udało się złożyć akt oddania przed obrazem Najświętszego Serca Pana Jezusa. W tym akcie zobowiązały się do niesienia pomocy potrzebującym, niezależnie od ich wyznania, narodowości czy płci. W dniu 19 listopada 1850 roku, Maria Merkert zaczęła organizować w Nysie Stowarzyszenie św. Elżbiety, które miało na celu pielęgnację osób chorych i opuszczonych. Już 4 września 1859 roku, stowarzyszenie zyskało zatwierdzenie diecezjalne.
Wrocławski biskup Heinrich Förster uznał stowarzyszenie za kongregację kościelną, a już miesiąc później zatwierdził jego regulamin. W tym samym roku, Maria została wybrana na pierwszą przełożoną generalną Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety, tytuł ten pełniła aż do swojej śmierci, składając 5 maja 1860 roku śluby zakonne. W Nysie z jej inicjatywy zbudowano dom macierzysty, zaś pod jej kierownictwem powstało 90 domów zakonnych, 12 szpitali oraz wiele domów opieki, funkcjonujących w dziewięciu diecezjach: chełmińskiej, poznańskiej, warmińskiej, wrocławskiej, fuldzkiej, ołomunieckiej, osnabrückiej, praskiej oraz paderborńskiej, a także w dwóch wikariatach apostolskich w Saksonii i Szwecji.
W dniu 7 czerwca 1871 roku, papież Pius IX udzielił zgromadzeniu aprobaty. Niestety, Maria zmarła w opinii świętości 14 listopada 1872 roku i została pochowana na Cmentarzu Jerozolimskim w Nysie. W chwili jej odejścia, zgromadzenie liczyło już 465 sióstr rozmieszczonych w 87 domach. W dniu 16 lipca 1964 roku jej doczesne szczątki zostały przeniesione do kościoła św. Jakuba i Agnieszki, gdzie od 2 marca 1998 roku, po przeprowadzeniu kanonicznego rozpoznania, trumna jest eksponowana w marmurowym sarkofagu znajdującym się w kaplicy Trójcy Świętej.
Proces beatyfikacyjny
W wyniku działania sióstr elżbietanek, które były przekonane o niezwykłości i świętości życia Marii Merkert, zainicjowano proces mający na celu wyniesienie jej na ołtarze. 19 lutego 1985 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny na poziomie diecezjalnym, a od tego momentu przysługiwał jej tytuł Służebnicy Bożej. Zaledwie kilka miesięcy później, 2 lipca tego samego roku, Stolica Apostolska wydała zgodę na rozpoczęcie formalnego postępowania, przyznając tzw. Nihil obstat. Wówczas biskup opolski, Alfons Nossol, zlecił stworzenie specjalnego Trybunału Diecezjalnego oraz Komisji Historycznej, które miały zbadać odpowiednią dokumentację.
Po zakończeniu procesu diecezjalnego 9 września 1997, akta zostały przekazane do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie, gdzie nastąpiło dalsze, pogłębione badanie sprawy. Po zapoznaniu się z dostarczoną dokumentacją, 27 lutego 1998 Stolica Apostolska wydała dekret potwierdzający ważność postępowania diecezjalnego. W 2000 roku złożono wymaganą dokumentację znaną jako Positio, która była niezbędna w dalszym etapie beatyfikacji.
Wprowadzenie do kolejnych etapów procesu miało miejsce 11 grudnia 2001 roku, gdy odbyła się sesja konsultorów historycznych, a następnie 12 października 2004 roku — sesja konsultorów teologicznych. 14 grudnia tego samego roku dzięki pozytywnej opinii Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, przedstawiono papieżowi Janowi Pawłowi II wniosek o beatyfikację Marii Merkert. 20 grudnia, za jego zgodą, ogłoszono dekret o heroiczności jej życia i cnót, co przyznało jej tytuł Czcigodnej Służebnicy Bożej.
Do pełnej beatyfikacji wymagany był cud, który miał miejsce za jej wstawiennictwem. Nadzwyczajne uzdrowienie, które wydarzyło się w 1943 roku, dotyczyło s. Miry (Marii Weroniki Deresińskiej CSSE (1912-2003)), która wyzdrowiała z gruźlicy. Po dokładnym zbadaniu tego przypadku, 1 czerwca 2007 papież Benedykt XVI zatwierdził dekret dotyczący tego cudu, co otworzyło drogę do szybkiej beatyfikacji.
Uroczystość beatyfikacyjna miała miejsce 30 września 2007 w Nysie i przewodniczył jej przedstawiciel papieża Benedykta XVI, kardynał José Saraiva Martins, który był prefektem Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Przypomniano także, że obraz beatyfikacyjny został namalowany przez siostrę Felicytę Szewczyk CSSE. Ponadto, jej wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 14 listopada, w dniu jej narodzin do nieba (dies natalis).
Upamiętnienie
Imię Marii Merkert jest znane i szanowane w wielu miejscach, które upamiętniają jej życie oraz osiągnięcia. W Nysie, gdzie spędziła wiele ważnych momentów swojego życia, znajduje się szpital, którego patronką jest właśnie ona. Dodatkowo, w budynku Collegium Civitas Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie umieszczono pamiątkową tablicę, która przypomina o jej wkładzie w rozwój społeczności lokalnej.
Ważnym aspektem upamiętnienia Marii Merkert jest również ulica w Nysie, która nosi jej imię. Oprócz tego, w dniu 25 września 2010 roku, w Nysie wyznaczono specjalny szlak spacerowy, który prowadzi przez miejsca związane z jej życiem, co pozwala mieszkańcom i turystom lepiej poznać historię tej wyjątkowej postaci.
Nie tylko w Polsce Maria Merkert jest honorowana. W Włochach, w miejscowości Bressanone, można znaleźć dzwon umieszczony na wieży kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła, który również nosi jej imię, co świadczy o szerokim uznaniu i pamięci o jej działalności.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Franciszka Werner | Kaspar von Logau | Bernard Mikisch | Joseph Schuberth | Matylda Merkert | Karl Franz Neander von PetersheideOceń: Maria Merkert