Fontanna Trytona w Nysie

Ten zabytek architektoniczny, będący jednym z najważniejszych w Nysie, został wykonany przez nieznanego artystę z marmuru wydobywanego w Sławniowicach. Fontanna, jako przykład dojrzałego baroku, wyróżnia się artystyczną formą, przypominając włoską wersję, ale nie będąc jej wierną kopią.

Główna sadzawka fontanny została zaprojektowana na planie kwadratu, z delikatnie zaokrąglonymi narożnikami. Obramienie przyjmuje kształt sarkofagu, co nadaje budowli wyjątkowego charakteru. Wokół dużego trzonu znajduje się balustrada, a na nim uwieczniono cztery rzeźby delfinów, które z otwartymi paszczami kierują się w cztery strony świata. Z kolei w górnej części, na stronie południowej, umieszczono herb Nysy, obok którego widnieje inskrypcja „SPQN 1701”, będąca datą powstania fontanny.

Nawiązując do starożytnej tradycji rzymskiej, gdzie na frontonach budowli umieszczano napis S.P.Q.R. (Senatus Populusque Romanus - senat i lud rzymski), w Nysie wyryto inskrypcję „S.P.Q.N.”, co oznacza „Senatus Populusque Nissiensis” - senat i lud nyski.

Wieńcząc całą konstrukcję, czara w kształcie muszli, na której umieszczono klęczącego Trytona, kreuje harmonijny obraz. Postać ta, przedstawiana jako półczłowiek-półryba, z uniesionymi rękoma gra na muszli, co jest tradycyjnym barokowym symbolem pokoju i harmonii.

Warto również zwrócić uwagę na mniejszą sadzawkę, która ma kształt wydłużonego ośmioboku ze zwężającą się podstawą. Łączy się ona z głównym zbiornikiem, a przejście to zdobią dwie płaskorzeźby delfinów oraz mosiężny gargulec, przedstawiający również delfina.

Nysa, miasto o zróżnicowanej architekturze sakralnej, przez wieki pełniła rolę siedziby biskupów wrocławskich. Jednak to właśnie Fontanna Trytona najlepiej ilustruje uzasadnienie nadanej niegdyś Nysie dewizy „Śląski Rzym”.