Nagrobek Wacława II legnickiego jest niezwykle cennym zabytkiem, który przyciąga uwagę zarówno historyków, jak i turystów. To płyta nagrobna księcia oraz biskupa Wacława II legnickiego, która swoją obecnością podkreśla znaczenie tej postaci w historii regionu.
Znajduje się ona w bazylice św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie, miejscu, które samo w sobie jest pełne zabytków o bogatej historii.
Historia
Wacław II legnicki zmarł 30 grudnia 1419 roku w Otmuchowie. Po jego śmierci, został pochowany w kolegiacie św. Mikołaja, która znajdowała się w tym mieście. Niestety, w wyniku zniszczenia kościoła w 1477 roku, w trakcie burzliwych wojen husyckich, szczątki biskupa zostały przeniesione do kościoła św. Jana Chrzciciela w Nysie, gdzie spoczęły pod głównym ołtarzem.
W 1491 roku miejsce pochówku Wacława II zostało oznaczone marmurową płytą, co zaznaczało jego znaczenie. Otwarcie grobu miało miejsce w 1575 roku, a już w roku następnym kapituła postanowiła ufundować podbudowę pod płytę nagrobną. W ten sposób powstała tumbę ozdobiona wyszukanym stiukiem, na którym przedstawiono wizerunki patronów kolegiaty oraz herby.
Właściwie, w trakcie wojny trzydziestoletniej, kiedy to kościół uległ zniszczeniu, płyta nagrobna została przetransportowana do kolegiaty św. Jakuba, gdzie została umiejscowiona za głównym ołtarzem. Ostatecznie, w 1894 roku, płyta nagrobna została przeniesiona w obecne miejsce, znajdujące się obok wejścia do zakrystii.
Opis
Płyta nagrobna, którą opisujemy, ma nietypowy prostokątny kształt, z wymiarami wynoszącymi 196 x 121 cm. Została wykonana z eleganckiego białego marmuru, który zdobiony jest mosiężnymi aplikacjami, co nadaje jej szczególny charakter.
W centralnej części płyty przedstawiono zmarłego biskupa, który jest ubrany w strój liturgiczny wraz z wszystkimi niezbędnymi insygniami swojego urzędu, takimi jak: mitra, pastorał, krucyfiks oraz pierścień. Jego prawą rękę umieszczono w geście błogosławieństwa, a oczy są zamknięte, co podkreśla spokój i ciszę, jakie emanują od tej postaci. W miejscu jego głowy zlokalizowana jest poduszka z frędzlami.
Na szczególną uwagę zasługują dwa mosiężne psy, które umieszczono przy nogach zmarłego. Zostały one przedstawione w profilu i dodają one uroku oraz symboliki do całego monumentu. Po obu stronach figury biskupa, w pionowym układzie, znajdują się następujące elementy: herby księstwa legnickiego, a także dwie figury, które mogą przedstawiać św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja lub św. Piotra i św. Pawła. Między nimi dostrzec można dwa orły z częściowo rozłożonymi skrzydłami, które są zwrócone ku sobie, co dopełnia całości kompozycji.
W górnej części płyty, po lewej stronie mitry biskupa, znajduje się dziewięcioramienna gwiazda, natomiast po prawej stronie umieszczono banderolę z inskrypcją, która informuje o przeniesieniu pomnika w 1479 roku. Tuż pod stopami zmarłego umiejscowione jest metalowe obramowanie z inscription zawierającą tytuły Wacława, szczegóły fundacji w Otmuchowie oraz datę jego śmierci.
Istotnym faktem jest to, że większość mosiężnych aplikacji jest odzwierciedleniem pierwotnego nagrobka biskupa, który znajdował się w kościele św. Mikołaja w Otmuchowie. W tej sprawie swoje stanowisko wyrazili m.in. Bogusław Czechowicz oraz Jarosław Jarzewicz.
Przypisy
- a b c Aleksandra Losik-Sidorska: Katalog nagrobków piastowskich. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2020 r., s. 81–83. ISBN 978-83-232-3610-8.
- Bogusław Czechowicz: Nagrobki późnogotyckie na Śląsku. Wrocław: 2003 r., s. 145–147.
- Jarosław Jarzewicz: Gotyckie spiżowe płyty nagrobne w Polsce. Studia o formie i treściach ideowych. Poznań: 1997 r., s. 102–104.
- Janusz Kłębowski: Pomniki Piastów śląskich w dobie średniowiecza. Wrocław: 1971 r., s. 185–188.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Carolinum (Nysa) | Dom Wagi Miejskiej w Nysie | Jędrzychów (Nysa) | Muzeum Powiatowe w Nysie | Stadion Polonii Nysa | Dzwonnica przy bazylice św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie | Karłów (Nysa) | Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Nysie | Spółdzielnia Pracy Cukry Nyskie | Fontanna Trytona w Nysie | Skarbiec św. Jakuba | Park miejski w Nysie | Hala Nysa | Miejski Zakład Komunikacji w NysieOceń: Nagrobek Wacława II legnickiego