Muzeum Powiatowe w Nysie

---

Historia

W Nysie historia muzealnictwa ma swoje korzenie sięgające roku 1897, kiedy to z inicjatywy Towarzystwa Sztuki i Starożytności w Nysie (Kunst- und Altertumsverein in Neisse) powstało pierwsze muzeum. To Muzeum Sztuki i Starożytności funkcjonowało pod opieką biskupów wrocławskich. Wybór na siedzibę padł na budynek dawnej komendantury garnizonu nyskiego, który w 1916 roku stał się głównym lokalu muzeum.

W okresie przedwojennym, muzealne zbiory wzbogaciły się do około 33 tysięcy eksponatów, a od 1932 roku placówka zaczęła prowadzić warsztat konserwacji zabytków, umiejscowiony w Górnym Śląsku. Niestety, w trakcie II wojny światowej muzeum borykało się z istotnymi trudnościami finansowymi i organizacyjnymi, które skłoniły jego kierownictwo do przekazania instytucji miastu.

W miarę zbliżania się frontu, część cennych eksponatów została zabezpieczona i przeniesiona do Domaszowa koło Jesenika w Czechach oraz do Przełęku. Równocześnie te, które pozostały w siedzibie muzeum, tragicznie zostały zniszczone w wyniku pożaru, do którego doszło w marcu 1945 roku.

Po zakończeniu wojny przystąpiono do procesu reorganizacji muzeum. Udało się odzyskać część zbiorów z terenów Czechosłowacji, a ekspozycję uzupełniono o zbiory pochodzące z nyskich kościołów. Pierwsza wystawa została zorganizowana w 1947 roku, a nowym domem dla muzeum stał się budynek dawnej kliniki chirurgicznej przy ul. Marcinkowskiego 1.

W tym czasie opiekę nad muzeum sprawowały różne instytucje, w tym Zarząd Miejski (do 1949 roku), Muzeum Górnośląskie w Bytomiu (w latach 1949–1951), Muzeum Śląskie we Wrocławiu (od 1951 do 1957 roku) oraz Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu (od 1957 roku). To właśnie w tym okresie bogaty zbiór muzeum wzbogacił się o wiele cennych eksponatów archeologicznych, które odkryto podczas odbudowy miasta po zniszczeniach wojennych. W 1984 roku muzeum znalazło się w swojej obecnej siedzibie – w Pałacu Biskupim, który dawniej był rezydencją biskupów wrocławskich.

Zbiory

Oferowane w muzeum zbiory obejmują różnorodne ekspozycje, które rzucają światło na bogatą historię regionu. Wśród prezentowanych stałych wystaw znajdują się:

• dział archeologiczny zatytułowany „Pradzieje ziemi nyskiej”, który zawiera eksponaty z wykopalisk w okolicach Nysy, Otmuchowa, Paczkowa, Wójcic i Radzikowic, datowane od czasów paleolitycznych aż do wczesnego średniowiecza,
• zbiory historyczne, na które składają się różne wystawy dotyczące kultury materialnej regionu,
• ekspozycja „Kultura materialna ziemi nyskiej” z przełomu XIII do XVI wieku,
• wystawa „Sztuka i rzemiosło artystyczne od XVI do XIX wieku”, prezentująca meble i rzemiosło artystyczne z tamtego okresu,
• „Nyskie rzemiosło artystyczne i pamiątki miejskie”, ukazująca miejscowe wyroby rzemieślnicze oraz dokumentująca działalność lokalnych cechów,
• kolekcja militariów, obejmująca broń białą, palną oraz różnego rodzaju uzbrojenie, datowane od końca XV wieku do początków XX wieku, w tym również historia nyskich fortyfikacji,
• wystawa „Procesy czarownic na pograniczu nysko-jesenickim”, która ukazuje historię tych wydarzeń od XV do XVII wieku,
• ekspozycja „Za progiem mieszczańskiego domu w Nysie 1860–1960”, przedstawiająca codzienne życie mieszkańców miasta w XIX i XX wieku,
• kolekcja sztuki, która obejmuje dzieła malarstwa obcego z lat XV-XIX, w tym znane prace artystów holenderskich i flamandzkich, takich jak Pieter Aertsen, Bartholomeus van der Helst, Anthonie Palamedesz, Otto van Veen, a także dzieła niemieckie (warsztat Lucasa Cranacha Starszego) i włoskie (Francesco Bassano, Francesco Francia, Carlo Portelli, Innocenzo Francucci, Girolamo Sicciolante).

W zbiorach muzeum znajduje się również niezwykle cenny rękopis Biblii nyskiej, pochodzący z 1354 roku.

Muzeum jest czynne przez cały rok, z wyjątkiem poniedziałków. Wstęp do muzeum jest płatny, jednak co środę oferowane są darmowe wejścia.

Wybrane dzieła ze zbiorów

---

Oceń: Muzeum Powiatowe w Nysie

---