Rynek w Nysie


Rynek w Nysie stanowi średniowieczny plac targowy, którego kształt przypomina prostokąt z zaokrąglonym południowo-zachodnim narożnikiem. Jego wymiary wynoszą około 200 metrów długości oraz 100 metrów szerokości, co czyni go imponującą przestrzenią w centrum miasta.

W otaczającej infrastrukturze Rynku przeważają bloki, które zostały wzniesione w okresie powojennym jako uzupełnienie po zniszczeniach, jakie przyniosła II wojna światowa. Zachowane kamienice stanowią jedynie niewielki fragment stanu pierwotnego, które dawniej tworzyły tę architektoniczną całość.

Północny kraniec Rynku zamyka imponujący kościół oraz wolnostojąca dzwonnica, które nadają tej przestrzeni wyjątkowy charakter. W wewnętrznej części Rynku, dominującą cechą jest zabudowa, z wyjątkiem małego placu na południu oraz większego na północy, co pozwala na organizację różnych wydarzeń.

Zabudowa wewnętrzna, poza kilkoma zachowanymi zabytkowymi kamienicami, składa się głównie z współczesnych budowli, które są inspirowane dawnym stylem architektonicznym. Wśród nich wyróżnia się odbudowany ratusz, który stanowi ważny element tej przestrzeni.

Na ulicach otaczających Rynek dopuszczony jest ruch kołowy, co ułatwia dostęp do tego historycznego miejsca zarówno dla mieszkańców, jak i turystów.

Zabytki znajdujące się na Rynku

Na Rynku w Nysie możemy podziwiać wiele zabytków, które łączą w sobie bogatą historię i ciekawą architekturę. Wśród najważniejszych znajdują się:

  • Dom Wagi Miejskiej, który obecnie pełni funkcję Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej,
  • bazylika św. Jakuba i św. Agnieszki,
  • dzwonnica przy bazylice św. Jakuba i św. Agnieszki,
  • zespół kamieniczek mieszczańskich,
  • ratusz, który został odbudowany w latach 2006–2008. Pierwsze wzmianki o ratuszu pochodzą z 1347 roku, chociaż można przypuszczać, że istniał znacznie wcześniej. W roku 1488 był on rozbudowany, a w 1499 roku Hans Kangenstein dobudował do niego strzelistą wieżę, która mierzyła ponad 90 metrów. Wieża charakteryzowała się przyziemiem w formie czworoboku oraz wyższymi częściami w kształcie ośmioboku, zakończonymi smukłym hełmem.

Ratusz przeszedł szereg zniszczeń na przestrzeni wieków. Burze, trzęsienia ziemi w 1590 roku oraz pożar po uderzeniu pioruna w 1627 roku, przyczyniły się do jego uszkodzeń. Zburzenie pierwotnego budynku miało miejsce w 1782 roku z rozkazu Fryderyka II, natomiast 94-metrowa wieża przetrwała do marca 1945 roku. Odbudowa obiektu zakończyła się na początku XXI wieku, a 22 grudnia 2008 roku zamontowano na odtworzonej 50-metrowej wieży trzydziestometrową iglicę, która obecnie służy jako punkt widokowy.

Ponadto, na wylocie ul. Wrocławskiej z Rynku można zobaczyć Piękną Studnię, a na zbiegu ulic Celnej i Brackiej znajduje się Fontanna Trytona. Te elementy dodatkowo wzbogacają ofertę turystyczną Rynku, czyniąc go miejscem nie tylko o wartości historycznej, ale również estetycznej.

Otoczenie Rynku

„Główna wewnętrzna arteria na Rynku to ulica Sukiennicza. Stanowi ona istotny element przestrzeni, w której krzyżują się ścieżki zarówno mieszkańców, jak i turystów.

W obrębie Rynku znajdują się także inne ważne ulice, które prowadzą w różne kierunki. Są to ulice: Bolesława Krzywoustego, Świętego Piotra, Bracka, Celna, Wrocławska, Wyzwolenia, Kupiecka oraz Henryka Siemiradzkiego. Każda z nich dodaje charakteru temu miejscu, wprowadzając różnorodność w miejskim pejzażu.

Historyczne wydarzenia

W 1497 roku miało miejsce ważne wydarzenie historyczne, które przyciągnęło uwagę uczestników sejmiku. W trakcie obrad na zebraniach zginął Mikołaj II Niemodliński, co odbiło się szerokim echem w regionie i miało wpływ na późniejsze losy tego terenu.

Historyczny podział

Nieodłącznym elementem historii Nysy jest rynek, który w przeszłości był podzielony na kilka charakterystycznych części. Każda z nich miała swoje unikalne znaczenie oraz funkcję.

  • Plac Parad (niem. Parade Platz) – zachodnia część tego centralnego miejsca w mieście,
  • Rynek Maślany (Targ Maślany, niem. Buttermarkt) – południowo-wschodnia część, gdzie odbywały się handel masłem i produktami mlecznymi,
  • Rynek Zbożowy (Targ Zbożowy, niem. Getreidemarkt) – północno-zachodnia sekcja, znana z wymiany zboża,
  • Rynek Rybny (Targ Rybny, niem. Fischmarkt) – lokalizowany w rejonie, gdzie kiedyś stał pomnik Fryderyka III,
  • Naschmarkt – istniał w okolicach nieistniejącej wschodniej pierzei rynku i służył różnym formom handlu.

Obecnie te historyczne podziały już nie funkcjonują, co jest efektem utracenia przez Rynek jego targowej roli oraz wyburzenia fragmentów zabudowy, co wpłynęło na wygląd i funkcjonalność tego miejsca w Nysie.

Rynek Maślany

Rynek Maślany to wyjątkowa część Rynku, która znajduje się w jego południowo-wschodniej części. Charakteryzuje się ona kształtem ciągnącym się wzdłuż centralnego placu, a dawniej jezdnia biegła blisko kamienic znajdujących się w obrębie Rynku oraz w pobliżu ratusza. Z perspektywy historycznej, zewnętrzna strona rynku, od wschodu, była otoczona straganami, gdzie sprzedawano różnorodne wyroby.

Warto zauważyć, że Rynek Maślany jest miejscem, w którym krzyżują się ważne ulice, takie jak Celną, Bracką oraz Wyzwolenia. Te połączenia nadają mu charakterystyczny, tętniący życiem charakter.

Obecnie, mimo upływu lat, zachował się oryginalny układ jezdni oraz chodników. W ramach niedawnej rewitalizacji Rynku, na pasie, gdzie niegdyś mieściły się stragany, stworzono nowoczesny pas parkingowy, który jest wzbogacony o niewielkie elementy zieleni, co podnosi estetykę tej części miasta.

Najnowsza historia Rynku

Aktualny wygląd Rynku w Nysie znacznie różni się od tego, co można było zobaczyć przed II wojną światową. Po brutalnych zniszczeniach, które dotknęły tę część miasta, wiele budynków zostało zredukowanych do ruin, które następnie usunięto. Na ich miejscu wzniesiono nowe bloki mieszkalne, otaczające Rynek.

Wiosną 1966 roku dokonano destrukcji resztek starego ratusza, a teren poprzedniej zabudowy wewnętrznej pierzei, w tym przedwojennych sukiennic, został zagospodarowany. Zamiast budynków posiano trawę i stworzono tzw. planty, co zmieniło charakter tego miejsca.

Rokrocznie prowadzone są prace, które mają na celu przywrócenie Rynkowi elementów architektonicznych sprzed lat. W 2008 roku, w centrum uwagi publicznej, oddano do użytku nowy ratusz, który mocno odbiega od starych wzorców, budząc wiele kontrowersji. Nowe budynki, które również pojawiły się na Rynku, powstały na wzór tych, które stały w tym miejscu przed wojną.

Odbudowa wschodniej części zabudowy śródrynkowej również nie przeszła niezauważona. Organizowane były referenda w tej kwestii, a społeczne emocje związane z tymi zmianami wciąż są podatne na różne opinie.

Przypisy

  1. Zagospodarowanie Rynku w Nysie - Wyniki konkursu [online], Archinea | Nowoczesna architektura, 24.05.2012 r. [dostęp 17.06.2016 r.]
  2. Romuald M. Łuczyński Ratusz w Nysie, „Sudety” 04.2012 r.

Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":

Rynek Solny w Nysie | Ulica Sukiennicza w Nysie | Ulica Prudnicka w Nysie

Oceń: Rynek w Nysie

Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:16